Επείγουσα η Ανάγκη Συναίνεσης στην Ελληνική Αγορά Ενέργειας

Η ελληνική ενεργειακή αγορά βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σημαντική πρόκληση. Να διαχειρισθεί αυτόνομα την αναδιοργάνωση της και τη μετάβαση προς το μοντέλο της ενιαίας ευρωπαϊκής εσωτερικής αγοράς. Εάν όλοι οι συμμετέχοντες στην αγορά δεν καταφέρουν να βρουν κοινό λόγο και να συντονισθούν για την υιοθέτηση των αναγκαίων αλλαγών, τότε ελλοχεύει ο κίνδυνος να επιβληθούν λύσεις έξωθεν. Και όταν λέμε έξωθεν, εννοούμε την τρόικα, η οποία δεν αστειεύεται. Τι θέλουμε λοιπόν; Βίαιες και ανεξέλεγκτες λύσεις ή κοινά αποδεκτές επιλογές, ακόμη κι αν χρειασθεί κάτι να χάσει, αλλά και κάτι να κερδίσει, ο κάθε παίκτης στην αγορά;

Η περίοδος που διανύουμε, κατά κοινή ομολογία, είναι και δύσκολη και απαιτητική.
Δύσκολη, γιατί θα πρέπει να επιλεγούν αυστηρά τεκμηριωμένες και τεχνικά βασισμένες λύσεις, οι οποίες θα «κλειδώσουν» σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού στην ενεργειακή αγορά και παράλληλα αποδοτικές για τη σύζευξη με την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, στην οποία, είτε το πιστεύουμε, είτε όχι, ανήκουμε.

Απαιτητική, γιατί ο κάθε παίκτης ξεχωριστά πρέπει να αντιληφθεί ότι δεν γίνεται να λειτουργεί ως αποκομμένο νησί, αλλά ότι είναι μέρος του όλου. Αυτό σημαίνει με απλά ελληνικά, ότι ο κάθε παίκτης οφείλει να κάνει την έκπτωση του στις απαιτήσεις και τα προσωπικά συμφέροντα του, προκειμένου να υπάρξει ένα μοντέλο που θα εγγυάται την επιβίωση όλων. Αν προσπαθήσει να αποσπάσει το όλον, κινδυνεύει να τα χάσει όλα.

Δεν υπάρχουν και δεν μπορεί να υπάρξουν λύσεις-μαχαίρι για κανέναν. Τα βήματα που θα σχεδιασθούν από τη ΡΑΕ, ύστερα από την ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσης, την ερχόμενη Πέμπτη, θα πρέπει να μην προκαλούν τεράστιες διαφοροποιήσεις. Αντίθετα, οι οριστικές θέσεις που θα κατατεθούν από όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά οφείλουν να έχουν κοινό παρονομαστή μια δράση συντονισμένη, με το σκεπτικό ότι είναι επωφελές για όλους να προχωρήσουν από κοινού και όχι ο καθένας ξεχωριστά, με το δικό του βιλαέτι και το μικροσυμφέρον.

Στη συνάντηση που διοργάνωσε την προηγούμενη Πέμπτη η ΡΑΕ διαφάνηκε ότι η αγορά αρχίζει και αντιλαμβάνεται την αναγκαιότητα αυτή. Κάθε παίκτης κατανοεί ότι ο ρόλος του αποκτά θεσμική διάσταση και ανάλογα οφείλει να λειτουργήσει. Το να αντιμετωπίζεις τα κρίσιμα θέματα της αγοράς, που απαιτούν διαφορετική ρύθμιση, με προσέγγιση πολιτικής φύσεως καταλήγει κενό γράμμα. Στη φάση που διανύει η αγορά χρειάζεται επιστημονική και επαγγελματική καθοδήγηση, με τους ερασιτεχνισμούς να μην δικαιολογούνται από κανέναν. Η ατολμία χρόνων έφερε την κατάσταση στο μη παρέκει. Η επιβίωση αφορά όχι μόνον στην κυρίαρχη Επιχείρηση, αλλά και στους ιδιώτες παραγωγούς, ακόμη και σε κάποιους από τους θεσμικούς φορείς της αγοράς. Ενδεχομένως, αυτό ακριβώς είναι που φαίνεται να αφυπνίζει δημιουργικά όλους τους παίκτες της αγοράς, που μπορεί να προβάλουν ακόμη - ορισμένοι - κάποιες αντιστάσεις στις αλλαγές που έρχονται, αλλά στο βάθος, βάθος, αντιλαμβάνονται την ανάγκη δημιουργικού συμβιβασμού.

Ζητούμενο, λοιπόν, είναι εκείνο το μοντέλο που θα εγγυάται ότι δεν θα υπάρξουν μονομερείς θυσίες, αλλά ότι θα επιβιώσει το σύνολο της αγοράς, έστω κι αν χρειασθεί να γίνουν υποχωρήσεις από καθεστηκυίες λειτουργίες και παντοειδείς προστατευτισμούς. Εν τέλει, ο ανταγωνισμός δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μπαμπούλας. Ας το σκεφθούμε ψύχραιμα. Μπορεί να δημιουργήσει ενδεχομένως κάποιες αναταράξεις αρχικά, αλλά μακροπρόθεσμα θα λειτουργήσει θετικά για όλους όσους αξίζει να μείνουν στην αγορά. Όποιος, συνεπώς, είναι σωστά οργανωμένος δεν θα πρέπει να φοβάται τίποτε. Άλλωστε, το απέδειξε περίτρανα ως τώρα η αγορά και με τις στρεβλώσεις που έχει.

Οι επιταγές της Ε.Ε. δείχνουν το δρόμο. Διάφορα μοντέλα έχουν δοκιμασθεί και μπορούν να προσαρμοσθούν στην ελληνική αγορά. Είναι καιρός να υπερβούμε την παθογενή εσωστρέφεια μας και να ανταγωνισθούμε επί ίσοις όροις στην ευρωπαϊκή οικογένεια μας, διεκδικώντας πρωταγωνιστικό ρόλο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ας μην αφήσουμε την πρόκληση να πάει χαμένη.